مشروح گفتگوی دکتر کدخدایی با اصحاب رسانه در اولین نشست خبری

سخنگوی شورای نگهبان گفت: تلاش می‌کنیم در دوره جدید شورای نگهبان، همکاری‌ها با مجلس، نمایندگان و روسای قوا توسعه و افزایش یابد. امیدواریم بتوانیم در هر دو حوزه تقنین و انتخابات همکاری‌های خوبی با یکدیگر داشته باشیم تا برکات خوبی برای کشور و مردم به همراه داشته باشد.

به گزارش اداره کل روابط عمومی شورای نگهبان، دکتر عباسعلی کدخدایی در اولین نشست خبری خود در کسوت سخنگویی شورای نگهبان در دوره جدید عضویت در این نهاد، ضمن تشکر از اصحاب رسانه و زحمات آقای دکتر ابراهیمیان به عنوان سخنگوی سابق و همچنین با اعلام سپاسگزاری از رأی نمایندگان مجلس به وی اعم از موافقان و مخالفان، ابراز امیدواری کرد؛ در دوره جدید، با همکاری سایر اعضای شورای نگهبان و رسانه‌ها اخبار مربوط، به صورت دقیق و کامل در اختیار افکار عمومی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه تلاش می‌کنیم در دوره جدید شورای نگهبان همکاری با مجلس، نمایندگان و روسای قوا توسعه و افزایش یابد، در ادامه به مصوبات هفته گذشته جلسه شورای نگهبان اشاره کرد و گفت: در این جلسه آیت‌الله جنتی به عنوان دبیر، آقای علیزاده قائم‌مقام دبیر و بنده به عنوان سخنگوی شورای نگهبان انتخاب شدیم؛ همچنین نامه وزیر کشور در مورد زمان برگزاری انتخابات آینده ریاست جمهوری و میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که مقرر شد معاونت اجرایی و امور انتخابات با دستگاه‌های ذی‌ربط مذاکراتی داشته باشد و در نهایت نتیجه بررسی‌های خود را به شورای نگهبان ارائه دهد تا در جلسه آینده این شورا در این باره تصمیم‌گیری شود.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: در جلسه اخیر، مصوبه‌ای از سوی مجلس به شورای نگهبان برای بررسی و اعلام نظر شورای نگهبان ارائه نشده بود. در این جلسه در مورد اساسنامه هیأت وزیران و پاسخ به استعلامات دیوان عدالت اداری اظهارنظر به عمل آمد که از جمله می‌توان به اساسنامه سازمان زمین و مسکن اشاره کرد که دولت با استناد به اصل 138 قانون اساسی آن را تهیه کرده بود اما از نظر اعضای محترم این استناد واجد اشکال، تشخیص داده شد.
دکتر کدخدایی افزود: همچنین اصلاحیه اساسنامه صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفت که چون تغییر نام این صندوق به عنوان صندوق حمایت از تحقیق و توسعه، مستند به ماده 151 قانون برنامه پنجم توسعه به تصویب مجلس نرسیده و هیأت محترم وزیران رأساً اقدام به تغییر نام کرده بود؛ از این جهت مجدداً مورد ایراد شورای نگهبان واقع شد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان افزود: دستور سوم جلسه اخیر این نهاد، اختصاص به اظهارنظر فقهای شورای نگهبان داشت. از 16 مورد از نامه‌های واصله دیوان عدالت اداری، 10 مورد خلاف شرع تشخیص داده نشد، 5 مورد خلاف شرع تشخیص داده شد و 1 مورد هم به دلیل اشکال در مستندات اعاده شد و قرار شد بعد از رفع اشکالات، موضوع در دستور کار شورای نگهبان قرار گیرد.
دکتر کدخدایی در ادامه به سؤالات خبرگان پاسخ داد. خبرنگاری سوال کرد؛ «آیا وزارت کشور، در نامه ارسالی خود درباره زمان برگزاری انتخابات، درخواست برگزاری الکترونیکی انتخابات آینده را هم ارائه کرده است؟» وی گفت: ظاهرا در آن نامه، فقط درباره تعیین تاریخ انتخابات آینده ریاست جمهوری و میاندوره‌ای مجلس مطالبی طرح شده اما اگر وزارت کشور درخواست برگزاری انتخابات الکترونیک را داشته باشد موضوع جداگانه بررسی خواهد شد.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤالی درباره لزوم تغییر قانون انتخابات و این که آیا این تغییرات به انتخابات سال 96 خواهد رسید، گفت: هرگونه تغییر در قانون انتخابات نیازمند همکاری قوای مختلف، دولت و مجلس محترم و شورای نگهبان است و الان که سیاست‌های کلی نظام در مجمع تشخیص مصلحت مطرح است، علاوه بر سایر دستگاه‌ها همکاری مجمع را نیز طلب می‌کند.
دکتر کدخدایی افزود: تا آنجایی که در جریان هستم مجمع تشخیص در حال به اتمام‌رساندن نظرات خودش است و اگر ما بتوانیم سیاست‌های کلی را در فاصله کوتاهی داشته باشیم، مجلس هم می‌تواند قوانین و نظام جامعی را تصویب بکند اما اینکه این تغییرات به انتخابات سال 96 برسد، منوط به همکاری دولت و مجلس خواهد بود.
خبرنگاری با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه دریافت کنندگان حقوق‌های نجومی فاقد لیاقت برای تصدی مناصب‌ حکومتی هستند، پرسید؛ «آیا صلاحیت این افراد می‌تواند در بررسی صلاحیت‌ها برای انتخابات‌های آتی موثر باشد؟» که دکتر کدخدایی اظهار داشت: الان نمی‌توانم پیش‌بینی خاصی داشته باشم. اما به طور کلی، اگر خلافی صورت گرفته باشد مورد توجه اعضای شورای نگهبان قرار می‌گیرد. ضمن اینکه امیدواریم این موارد در اصلاح قانون انتخابات به روشنی مورد بررسی قرار بگیرد تا تردیدی در این زمینه باقی نماند.

دکتر کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره رویکرد احتمالی جدید شورای نگهبان، گفت؛ در قالب صحبت‌هایی که در مجلس داشتم و یادداشت‌هایی که منتشر شده، مطالبی را عرض کردم. در شورای نگهبان تصمیم‌گیری به صورت جمعی صورت می‌گیرد و تصمیمات، تابع نظر اعضاست اما من به سهم خود تلاش می‌کنم ارتباط بیشتری با نمایندگان مجلس مخصوصا با کمیسیون‌های تخصصی داشته‌ باشم و بحث‌های کارشناسی را پیگیری کنم. برای مثال امروز با تعدادی از نمایندگان برای بررسی‌ راهکارهای اصلاحات در بعد تقنینی و قوانین و مقررات انتخابات، نشستی خواهم داشت.
خبرنگاری با اشاره به تأکید بر کارکارشناسی در امر انتخابات، پرسید؛ عدم اعلام دلایل ردصلاحیت به برخی افراد در انتخابات گذشته، به چه دلیل است؟
سخنگوی شورای نگهبان گفت: من درباره اینکه اطلاع‌رسانی خوبی در این‌باره از سوی شورای نگهبان انجام نگرفته است، نظرات شما را تأیید می‌کنم اما در این بُعد که نظر شورای نگهبان کارشناسی نیست خیلی با شما موافق نیستم. من به صورت کلی و جمعی از تصمیم شورا دفاع می‌کنم. اگر کسی بحثی خلاف بحث کارشناسی از سوی شورای نگهبان دیده است، اعلام کند تا پاسخ شورا براساس موارد مربوط در پرونده افراد که مضبوط هم هست اعلام شود.
دکتر کدخدایی ادامه داد: هر چند در مواردی بنا بر اعلام عمومی دلایل رد صلاحیت کاندیداها نیست، اما در دوره جدید سخنگویی بنده همانند دوره قبلی آن تلاش می‌کنیم دلایل به داوطلبان ابلاغ شود. تأکید می‌کنم ممکن است است ضعف‌هایی در جهت اطلاع‌رسانی وجود داشته باشد و این بحثی نیست که من بخواهم پنهان کنم اما درباره اینکه شورا تصمیم کار کارشناسی نمی‌گیرد، خواهش من این است که انصاف رعایت شود.
یکی از خبرنگاران با اشاره به افزایش سفرهای تبلیغاتی یکی از شخصیت‌های سیاسی خواستار اعلام موضع شورای نگهبان درباره صلاحیت وی شد که دکتر کدخدایی گفت: برای گمانه‌زنی درباره تصمیم شورای نگهبان در مورد تائید و یا رد صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، الان خیلی زود است. همانطور که قبلا بارها عرض کردم شورای نگهبان نظر خود راجع به نامزدهای انتخابات را صرفا پس از آغاز فرایند انتخابات و در موعد قانونی اعلام می‌کند و مسائل مطروحه در رسانه‌ها همه گمانه‌زنی است نباید به آنها توجه کرد.
یکی از خبرنگاران سوالاتی درباره عدم اخذ شکایت نامزدها، عدم ارائه مستندات رد صلاحیت به نامزدها و ادعایی مبنی بر عدم بررسی برخی رد‌صلاحیت‌ها در جلسات شورای نگهبان، و همچنین اظهارات دکتر کدخدایی در صحن علنی مجلس پرسید که وی گفت: من زمان انتخابات گذشته عضو شورا نبوده و نمی‌توانم به صورت جزیی از تصمیمات شورا دفاع کنم. هرچند به صورت کلی از موضع‌گیری و نظرات شورای نگهبان دفاع می‌کنم اما درباره جزئیات شاید نتوانم خوب پاسخ بدهم. برای رفع ابهام شما، در مورد عدم اعلام دلایل رد صلاحیت‌ها بفرمایید با من تماس بگیرند که با معاونت اجرایی و انتخابات، هماهنگ می‌کنم تا دلایل رد صلاحیتشان را به آنان اعلام کنیم و مشکل حل شود.
خبرنگار دیگری درباره علت استعفای سخنگوی سابق شورای نگهبان و اختلاف وی با ‌آیت الله جنتی پرسید که سخنگوی شورای نگهبان گفت: من جامع جمیع علوم دنیوی و اخروی نیستم و صرفا سوالات مربوط به من را بپرسید؛ مطالب مربوط به سایر اعضای محترم را از خودشان سوال کنید و اگر مطلبی در گذشته بوده، بنده جسارت نمی‌کنم که در حوزه آنها وارد شوم.
وی افزود: اختلاف نظر در هر مجموعه‌ تصمیم‌گیری مثل مجلس و شورای نگهبان وجود دارد. البته این به آن معنا نیست که به علت وجود اختلاف نظر و بحث‌های طلبگی از نظر شخصی نیز با یکدیگر مشکل داشته باشیم تا در معرض افکار عمومی قرار دهیم؛ آنچه مهم است این است که در شورای نگهبان تصمیم‌گیری جمعی است. امیدوارم در آینده این‌گونه مشکلات صورت نگرفته و روند بهتری را در اطلاع‌رسانی داشته باشیم.
خبرنگار دیگری درباره روند بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات مجلس دهم و اعلام نظر شورای نگهبان درباره صلاحیت افراد بعداز انتخابات، از احتمال کاهش اختیارات شورای نگهبان، در صورت اصلاح قانون انتخابات سوال کرد که دکتر کدخدایی گفت: موضوع اصلاح قانون انتخابات بحثی تجاری نیست که دو طرف معامله، بر سر سود و زیان آن صحبت کنند. بلکه بحث درباره اختیارات قانونی است. قطعاً شورای نگهبان از مصوبات مجلس که با قانون اساسی و شرع منطبق باشد استقبال خواهد کرد و درصدد اجرای آن برخواهد آمد.
سخنگوی شورای نگهبان در مورد سؤالاتی مبنی بر تأثیر رأی فراکسیون امید بر احتمال کاهش ردصلاحیت اصلاح‌طلبان، گفت: آنچه در چارچوب قانون می‌توانیم انجام دهیم این است که قانون جامعی داشته باشیم تا برخی نگرانی‌ها در این زمینه برطرف شود. مسئولیت اصلی تدوین قانون جامع انتخابات برعهده دولت و مجلس شورای اسلامی است، شورای نگهبان قول خواهد داد تا آنجایی که امکان‌پذیر باشد براساس اصول و تفسیر قانون اساسی عمل کرده و پیش‌بینی‌های لازم را داشته باشد.
وی افزود: در دوره‌هایی که بنده خدمت دوستان بودم درب شورای نگهبان باز بود و همه دوستانی که اعتراضی را داشتند، مطالب را خدمتشان عرض می‌کردیم. قطعاً این دور هم همینطور خواهد بود و تلاش می‌کنیم اگر براساس قانون در جریان بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات دستمان در این دور هم بسته باشد؛ لااقل دلایل عدم صلاحیت را به صورت شفاف و روشن در اختیار داوطلب قرار دهیم.
کدخدایی همچنین در پاسخ به سوالی درباره انتقادات نمایندگان و رئیس مجلس به اظهارنظر شورای نگهبان درباره لایحه احکام دائمی برنامه‌های توسعه، گفت: تلاش می‌‌کنیم نظراتی که نمایندگان مجلس نسبت به این لایحه دارند را به نظرات اعضای شورای نگهبان که قطعا وفق قانون بوده؛ نزدیک‌تر کنیم. در این زمینه صحبتی با دوستان مجلس داشته‌ایم که لایحه احکام دایمی برنامه‌های توسعه را به صورت غیررسمی به شورای نگهبان ارائه دهند تا فرصت بیشتری برای بررسی این لایحه در شورای نگهبان فراهم شود.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات ما در اظهارنظر راجع به مصوبات تقنینی، مهلت 10 روزه است که با استمهال جمعاً 20 روز می‌شود و گاهی اوقات این فرصت برای بررسی، کافی نیست. این هم از جمله مواردی است که باید اصلاح شود. تلاش می‌کنیم نظرات مجلس و شورای نگهبان در این زمینه را اگرچه که موجب اعتراض شده به یکدیگر نزدیک کنیم.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این ادعا که برخی اعضای شورای نگهبان به خصوص دبیر این نهاد، به سیاسی‌کاری متهم می‌شوند، گفت: برای شورای نگهبان فرقی بین اصولگرایی و اصلاح‌طلبی نیست، ما هر دو را به یک چشم نگاه می‌کنیم و هر دو گروه را جزء خدمتگذاران نظام می‌دانیم. از طرف دیگر شورای نگهبان نظرات خود را در چارچوب قوانین و مقررات اعلام می‌کند. واقعا برای شورای نگهبان فرقی ندارد اما اینکه پرسیدید آیا اعضای شورای نگهبان می‌توانند فعالیت سیاسی داشته باشند، باید بگویم طبیعتا به این مفهومی که شما می‌فرمایید؛ خیر. اعضای شورای نگهبان کارشناسان فقهی و حقوقی هستند که باید نظراتشان را فارغ از مسائل سیاسی اعلام کنند.
در ادامه این نشست خبری خبرنگاری با اشاره به ثبت‌نام 12 هزار نامزد در انتخابات مجلس، تعدد داوطلبان را موجب وهن نظام توصیف کرد که سخنگوی شورای نگهبان یادآور شد: من قبلاً هم گفته‌ام، بهتر است کمی نگاهمان را نسبت به ثبت‌نام تعداد زیادی داوطلب در انتخابات تغییر دهیم و ثبت‌نام زیاد داوطلبان در انتخابات را نشان‌دهنده علاقه‌مندی مردم و جوانان به حضور در جایگاه‌های عالی نظام از جمله مجلس بدانیم. نباید همیشه از این موضوع تعبیر منفی داشته باشیم. اما برای اینکه از یک نظام جامع در کشور برخوردار باشیم نیازمند مکانیزیم روشن هستیم، درکشور ما با وجود نظام انتخاباتی حداقلی، این مکانیزم‌ها به خوبی در نظر گرفته نشده است، اما در کشورهای مختلف، عموماً یا تایید افراد را برای ثبت‌نام در انتخابات در نظر می‌گیرند و یا هنگام ثبت‌نام داوطلبان در انتخابات، پرداخت وثیقه‌ها توسط داوطلبان را اعمال می‌کنند که این شرایط می‌تواند بازدارنده باشد. لذا امیدواریم ما هم بتوانیم این شرایط را به گونه‌ای فراهم کنیم که هم استقبال خوب مردم با پاسخ منفی مواجه نشود و هم از طرفی بتوانیم به گونه‌ای انتخابات را اداره کنیم که مصلحت مردم خوب‌مان و نظام را در پی داشته باشد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به ادعای ابهام اعضای شورای نگهبان نسبت به شیوه انتخاب هیات‌های نظارت بر انتخابات، گفت: اعضای هیات‌های مرکزی نظارت، توسط اعضای شورای نگهبان انتخاب می‌شوند و این بدان معناست که در این زمینه رأی‌گیری انجام می‌شود. هیات‌های مرکزی نظارت هم برای انتخاب هیات‌های استانی اقدام و رای‌گیری می‌کنند و هیات‌های استانی نیز اعضای هیات‌های نظارت شهرستانی را باز در قالب رای‌گیری انتخاب می‌کنند.
وی در پایان این نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره تاسیس مناطق آزاد تجاری جدید و احتمال ایجاد بار مالی برای دولت‌، تأکید کرد؛ همانطور که شورای نگهبان در رابطه با انتخابات، پیشاپیش نظری نمی‌دهد، در رابطه با مصوبات هم پیش از تصویب و ارجاع آنها، نظری نخواهد داشت. من از این مصوبه اطلاع ندارم و فکر نمی‌کنم به مرحله نهایی رسیده و برای شورای نگهبان آمده باشد. قطعاً زمانی که مصوبه در اختیار ما قرار گرفت اعلام نظر خواهیم کرد.

--------
گزارش تصویری/نشست خبری سخنگوی شورای نگهبان

فایل صوتی نشست خبری سخنگوی شورای نگهبان